Metnin Bölümleri ve Unsurları

Metnin Bölümleri

1. Giriş Bölümü

Konuya giriş yapılan bölümdür. Giriş bölümleri bir iki cümleden oluşan kısa bölümlerdir. Bu bölümde amaç konuyu okuyucuya sezdirmektir. Giriş bölümlerinin etkileyici ifadelerden oluşması metne karşı ilgi uyandırmak açısından önemlidir.

2. Gelişme Bölümü

Konuyla ilgili ayrıntıların anlatıldığı bölümdür. Metnin en uzun bölümüdür. Gelişme bölümleri tek paragraftan oluşabildiği gibi birden fazla paragraftan da oluşabilir. Yazar konuyu farklı açılardan ele almak istiyorsa ya da anlatılan olay birden fazla ise paragraf sayısını buna göre arttırabilir. Hikâye edici metinlerde olay, karakterler, mekânlar gibi unsurlara dair ayrıntılar bu bölümde verilirken; bilgilendirici metinlerde düşünceler ve bilgilere dair ayrıntılar bu bölümde verilir.

3. Sonuç Bölümü

Anlatılan olayın ya da düşüncenin bir sonuca bağlandığı bölümdür. Sonuç bölümleri de giriş bölümleri gibi genellikle bir iki cümleden oluşur. Giriş bölümünde olduğu gibi sonuç bölümünde de etkileyici ifadeler kullanmak okuyucunun beğenisini kazanmak açısından önemlidir.

Metnin Unsurları

Olay Örgüsü

Metinde anlatılan olayların nasıl başladığı, nasıl devam ettiği ve nasıl bittiğiyle ilgili genel gidişata ya da metindeki birden çok olayın birbiriyle olan ilişkisine olay örgüsü denir.

Mekân

Metinde anlatılan olay ya da olayların geçtiği yerler mekân(yer) denir.

Zaman

Metinde anlatılan olay ya da olayların gerçekleştiği vakit aralığına denir.

Şahıs ve Varlık Kadrosu

Metnin olay örgüsü içerisinde yer alan kahramanlar şahıs ve varlık kadrosunu oluşturur.

Anlatıcı

Anlatıcı, metinde gerçekleşen olayı okura anlatandır. Olayın içindeki kahraman anlatıcı rolündeyse anlatım birinci ağızdan yapılmış demektir. Anlatıcı olayın içindeki bir kahraman değil de olaya dışarıdan bakan bir kişiyse anlatım üçüncü ağızdan yapılmış demektir.

Örnekler:

Gittikçe hızlanarak uzaklaşan arabanın peşinden çaresizce koşuyordum.(Birinci ağızdan anlatım)

Ali, gittikçe hızlanarak uzaklaşan arabanın peşinden çaresizce koşuyordu.(Üçüncü ağızdan anlatım)