Noktalama İşaretleri

  Nokta(.)

    * Biten cümlelerin sonuna konur.

Yarın akşam size geleceğiz.

      * Sıra bildiren sayıların sonuna konur.

5.(beşinci), 7.(yedinci),12(on ikinci)

       * Kısaltmaların sonuna konur.

Dr.(doktor), İng.(İngilizce), Cad.(cadde)

     * Tarihlerin yazılışında gün, ay, yıl arasına konur.

23.07.2012 tarihinde toplantımız var.

  * Saatlerin yazımında kullanılır.

13.30’da buluşmak üzere ayrıldık.

  * Matematikte çarpma işareti yerine kullanılır.

3.5=15

  * Genel ağ adreslerinde kullanılır.

http://www.turkcekonulari.com

  * Dört ve dörtten fazla basamaklı sayıların yazımında kullanılır.

İstanbul nüfusunun 15.290.231 olduğu açıklandı.

  * Bir yazının maddelerini gösteren harf ve rakamlardan sonra konur.

A. Niteleme Sıfatları                  I. İsim Kökleri 

B. Belirtme Sıfatları                   II. Fiil Kökleri

  Virgül(,)

  * Art arda gelen eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.

Pazardan elma, armut, patates, soğan aldım.

  * Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır.

Eve girdim, eşyalarımı bıraktım, kanepeye uzandım.

  * Cümle içinde yer alan ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.

Atatürk, ülkemizin kurucusu, 10 Kasım 1938’te bize veda etmiştir.

  * Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerin sonuna konur.

Yemek gerçekten çok lezzetliymiş, dedi.

  * Metinlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.

Yerinden hafifçe doğrularak,

–Sen sanki her konuda mükemmelsin, dedi.

  * Hitap kelimelerinden sonra konur.

Sayın Bakan,

Sevgili Dostum,

         * Kesir sayıların yazımında kullanılır.

  25,7(25 tam, onda 7)

         * Kitap künyelerinde kullanılır.

  Oğuz Atay, Korkuyu Beklerken, İletişim Yayıncılık, İstanbul, 2004.

   Noktalı Virgül(;)

  * Virgülle ayrılmış tür ve takımları ayırmak için kullanılır.

Pazardan elma, armut, muz; domates, kabak, patlıcan aldım.

  * Sıralı cümlelerin öğeleri arasında virgül kullanılmışsa sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için noktalı virgül kullanılır.

Ali, Ahmet ve Nihat okuldan çıktılar; caddenin karşısındaki kırtasiyeye girdiler.

   İki Nokta(:)

  * Kendisiyle ilgili örnek, açıklama verilecek cümlelerden sonra konur.

Boş zamanlarımda şunları yaparım: Kitap okumak, film izlemek, resim yapmak.

Yapacağım tek bir şey var: Daha fazla çalışmak.

  * Karşılıklı konuşmalarda konuşan kişiden sonra konur.

Anne: Hemen hazırlan kızım, artık çıkmamız lazım.

Kız: Tamam anneciğim.

  * Genel ağ adreslerinde kullanılır.
     http://www.turkcekonulari.com

  * Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.

8:2=4

 Üç Nokta(…)

      * Açıkça yazılmak istenmeyen sözlerin yerine konur.

Görgü tanığı cinayetin … civarında işlendiğini söylemiş.

      * Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.

Kaba davranışlarını affettik diyelim, peki ya bu son yaptığın terbiyesizlik…

      * Anlatılanların bir kısmını okuyucunun hayal dünyasına bırakmak için kullanılır.

Denizin duruluğu, sahilin sessizliği, güneşin sıcaklığı… Huzur adına ne ararsan var burada.

* Anlatımı pekiştirmek için ünlem ve seslenmelerde kullanılır.

­­–Hey… Buraya gel!..

*Metinlerden alıntı yaparken başta, ortada ve sonda verilmeyen kısımların yerine kullanılır.

…oysa yeni geldiği bu şehrin insanlarına daha alışamamışken tekrar yeni yeni yolculuklar…

  

Soru İşareti(?)

 *  Soru anlamı içeren söz ve cümlelerden sonra konur.

Nereye gidiyorsun?

  * Kesin olmayan ya da bilinmeyen yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.

Karacaoğlan(1606 - ?)

  * Soru eki ya da sözü kullanılmasa bile soru bildiren sözcüklerden sonra kullanılır.

– Benim işlerim bitti.

– Seninkiler?

Ünlem İşareti(!)

* Korku, sevinç, heyecan, acı, şaşkınlık gibi duyguların bulunduğu cümle ve ya sözcüklerden sonra konur.

Eyvah, yangın çıktı!

  * Hitap, seslenme ve ikaz sözcüklerinden sonra konur.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! 

Ey Türk gençliği!

  * Küçümseme, alay, iğneleme vb. anlamlar katmak için ilgili sözden sonra yay ayraç içinde kullanılır.

O kadar çok çalışmış ki(!) sabahlara kadar uyumamış.

Kısa Çizgi(-)

* Satıra sığmayan kelimeleri bölmek için kullanılır.

Eşyalarımı  toplamıştım.  Evden  tam  çıkacak-

ken telefon çaldı.

  * Cümle içindeki ara söz veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.

Ahmet -okulun en başarılı öğrencisi- yine kendisinden bekleneni gerçekleştirdi.

 * Kelimeleri hecelerine ayırmada kullanılır.

Ka-la-ba-lık

 * Kelimeleri kök, gövde ve eklerine ayırmada kullanılır.

Kork-u-suz-ca

 * Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.

Yap- , çiz- , çöz-

       * Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır.

   70-20=50

       * Sıfırın altındaki değerleri ifade etmek için kullanılır.

-15

       * İle, ve, ila, arasında gibi anlamları katmak için sayılar veya sözcükler arasına konur.

Galatasaray-Fenerbahçe maçı başladı.

İngilizce-Türkçe sözlük aldım.

Uzun Çizgi (—)

* Konuşmaların tırnak içinde verilmediği zamanlarda, satır başında kullanılır.

—    Mavi kazağımı gördün mü?

—    Hayır, görmedim. Odanda değil mi?

—    Her yere baktım ama yok.

—    Dur, birlikte bakalım.

Eğik Çizgi(/)

* Dizeler yan yana yazıldığında kullanılır.

Uzun ince bir yoldayım/Gidiyorum gündüz gece.

* Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.

9/3=3

* Tarih yazarken gün, ay, yıl arasına konur.

20/04/2018 tarihinde gezimiz var.

 * Genel ağ adreslerinde kullanılır.
    https://www.turkcekonulari.com

  * Adres yazarken ilçe ile il arasına ve apartman numarası ile daire numarası arasına konur.

5. Cadde, No.: 5/12, Küçükçekmece/İSTANBUL

Köşeli Ayraç ( [ ] )

* Yay ayraç içinde yeni bir ayraç gerektiğinde yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.

Server Bedi [Peyami Safa(1899 – 1961)] uzun yıllar gazetecilik yapmıştır.

Tek Tırnak İşareti(‘ ’)

* Tırnak içerisinde verilen cümlenin içinde tekrar tırnak içerisine alınacak bir ifade varsa tek tırnak içerisinde verilir.

Öğretmenimiz “Herkes bu hafta sonu bir ‘Attilâ İlhan’ şiiri okusun.” dedi.

Denden İşareti(")

* Üst satırdaki söz ve sayıları tekrar yazmadan alt satıra geçirmek için kullanılır.

Bir elma

İki     "

Üç    "

Yay Ayraç( )

* Cümle dışı ek bilgiler yay araç içinde verilir.

İsmin yerini tutan sözcüklere zamir(adıl) denir.

* Alıntı yapılan eserin ya da yazarın adı yay ayraç içinde verilir.

Anadolu’ya geçeli bir ay olmuştu. Bu süre içinde bütün ordu birlikleriyle temas ve bağlantı sağlanmış; millet mümkün olduğu kadar aydınlatılarak dikkatli ve uyanık bir duruma getirilmiş, millî teşkilât kurma düşüncesi yayılmaya başlamıştı.(Mustafa Kemal Atatürk)

* Yazının maddelerinin gösteren harf ve sayılardan sonra konur.

1)Niteleme Sıfatları         A)İsim Kökü   

2)Belirtme Sıfatları          B)Fiil Kökü

 Ters Eğik Çizgi ( \ )

* Bilgisayar dizinlerinin sıralamasını göstermede kullanılır.

C:\Dosyalarım\Ders Notları\Sıfatlar.doc

Tırnak İşareti(“ ”)

* Alıntı yapılan ifadeler tırnak içinde verilir.

Atatürk’ün “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” sözü, onun milletine karşı  duyduğu güvenin bir göstergesidir.

* Özellikle vurgulanmak istenen ifadeler tırnak içinde verilir.

Bu belgenin “sahte” olduğunu iddia etti.

* Cümle içinde verilen eser adları tırnak içinde verilir.

Namık Kemal’in “İntibah” romanını okudum.

   Kesme İşareti(’)

   * Özel adlara getirilen çekim eklerini ayırmak için kullanılır.

İstanbul’un güzellikleri saymakla bitmez.

   * Özel adlardan sonra yay ayraç kullanılacaksa kesme işareti daha önce kullanılır.

Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın (Halikarnas Balıkçısı) eserlerini çok seviyorum.

   * Özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş kullanıldığında kesme işareti kullanılır.

Bakan’a halkın istekleri iletildi.

Gemiler Boğaz’dan güvenli bir şekilde geçti.

   * “O” zamiri özel ad yerine kullanılsa da cümle içinde büyük harfle yazılmaz, gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

Benim ne demek istediğimi o anlamıştır.

   * Kişi adlarından sonra gelen unvan ve saygı sözcüklerine gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.

Hasan Bey’in yeni görevi belli olmuş.

   * Kısaltmalara getirilen eklen kesme işaretiyle ayrılır.

TRT’de yayınlanan belgeseli izledim.

   * Sayılara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır.

Saat 13.00’da toplantı varmış.

   * Belirli bir tarih bildiren gün ve ay adlarına gelen ekleri ayırmak için kullanılır.

15 Nisan 2018 Salı’dan 19 Nisan’a kadar izinliyim.

2