Bilgilendirici Metin
Bir konu hakkında bilgi vermek ya da duygu ve düşünceleri dile getirmek amacıyla yazılan metinlere bilgilendirici metin denir.
Örnekler:
Aralıksız yağan yağmur birçok yerde su baskınlarına yol açtı. Selden etkilenen vatandaşlara yardım için Kızılay devreye girdi. Suyla dolan evlerin tahliyesi için belediye çalışanları ve vatandaşlar işbirliği içerisinde çalıştı.
Yukarıdaki yazı bilgi vermek amacıyla yazıldığı için bilgilendirici metne örnektir.
Artık işgal sona ermişti, askerimiz şehrimize girmişti. O gün sevinç ve hüznü birlikte yaşamıştık. Sevinçliydik çünkü artık şehrimiz özgürdür ve yakında bütün vatan özgür olacaktı. Hüzünlüydük çünkü düşman geri çekilirken her yeri yakıp yıkmış nice insanlarımıza kıymıştı.
Yukarıdaki yazı duygu ve düşünceleri dile getirmek amacıyla yazıldığı için bilgilendirici metne örnektir.
Hikâye Edici Metin
İlgi çekici, merak uyandırıcı bir olayın neden ve sonuç ilişkisi içerisinde ele alınıp yazıldığı metinlere hikâye edici metin denir.
Örnekler:
Okuldan çıkıp evime doğru yavaş yavaş yürürken yolun karşısında bekleyen bir yaşlı amca gözüme çarptı. Benim bulunduğum tarafa geçmek istiyordu fakat vızır vızır geçen arabalar yüzünden bir türlü karşıya geçmeye cesaret edemiyordu. Hemen karşıya geçtim ve yaşlı amcaya “Karşıya geçmeniz için size yardımcı olabilirim.” dedim. “Çok teşekkür ederim evladım.” dedi ve başımı okşadı. Yaşlı amcanın koluna girdim. Yoldan geçmekte olan araçlardan işaret parmağımda müsaade istedim ve amcayı karşıya geçirdim. Bir insana iyilik yapmış olmanın mutluluğuyla evimin yolunu tuttum.
Bir varmış bir yokmuş. Develer tellal, pireler berber iken, ben babamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken çok çok eski zamanlarda, uzak diyarlarda yaşayan fakir bir genç varmış. Bu gencin tek geçim kaynağı babasından kalan değirmeniymiş. Bir gün gencin değirmenine yaşlı bir adam gelmiş. Yaşlı adamın eşeğinde üç çuval buğday varmış. Gençten bunları öğütmesini istemiş, yarın tekrar gelip un çuvallarını alacağını söylemiş. Genç tamam demiş, yaşlı adam gidince işe koyulmuş. Bir de ne görsün çuvalların içindeki buğdayı değirmene boşalttıkça buğday altına dönüşüyormuş.
Yukarıdaki metinlerde birer olay ele alındığı için bu metinler hikâye edicidir. Hikâye edici metinlerde olay gerçek de hayal ürünü de olabilir.
Şiir
Şiir, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan bir metin türüdür. Şiirlerde ahenkli bir söyleyiş vardır. Şiirdeki her bir satıra mısra, mısraların birleşiminden doğan yapılara da kıta denir.
DOĞAMIZ
Ne güzeldir doğanın rengi,
Orman yeşil gökyüzü mavi.
Kuşların evidir ağaçlar,
Suyun altında da hayat var.
Koruyalım doğayı her zaman,
Vardır içinde çeşit çeşit hayvan.
Doğanın her yeri ayrı güzel,
Bu güzellikler insana özel.
Bahar gelir çiçekler açar,
Kış gelir pamuk gibi kar yağar,
Yazın bereketlidir topraklar,
Doğa her şeyini insana saklar.
Yukarıda dörtlük şeklinde yazılmış üç kıtadan oluşan bir şiir örneği bulunmaktadır. Şiirler genel olarak şeklen örnekteki gibi olsa da kıtalardan oluşmayan, mısra uzunlukları birbirinden çok farklı olan şiirler de vardır.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorum yap